كىشى ئىسىملىرى
-
پۇزۇلى
(فۇزۇلى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 324
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) دائىم بىر ئىشنى سوراپ تۇرغۇچى، (2) شەپقەت، ياخشىلىق قىلغۇچى
-
ئالىم
(ئالىمجان، غالىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 325
، ياقتۇرغانلار: 3
ئىلىم ئىگىسى، بىلىمدار، ئەدىب (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
ئەختەم
(ئەھەد، ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 328
، ياقتۇرغانلار: 12
(1) ئاخىرقى بالا، كەنجى ئوغۇل؛ (2) «ئەھەد» نىڭ ئەركىلەتمە شەكلى. مەسىلەن، «ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم، ئەختەم» دېگەندەك؛ (3) مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلرىدىن بىر بولۇپ، مەنىسى: ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبەر
-
ئارزۇ
(ئارزۇگۈل، ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان، ھازىگۈل) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 328
، ياقتۇرغانلار: 11
(1) ئۈمىد، قىزغىنلىق، (2) ئارزۇلۇق قىز (ئازىلىق قىز). ئىزاھات: «ئارزۇ» نىڭ يەنە: «ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان» قاتارلىق ئۆزگىرىشلىرى بار. يۇقىرىقىلارنىڭ ئىچىدە «ئازى، ھازى» ئەرلەرگە قويۇلىدۇ، بۇ چاغدا ئۇنىڭ مەنىسى «ئازىلىق ئوغ
-
شەمشاد
(شەمشات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 330
، ياقتۇرغانلار: 0
تۈز ئۆسىدىغان بىر خىل دەرەخ
-
ئابباس
(ئاباس) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 331
، ياقتۇرغانلار: 0
بۇ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تاغىسىنىڭ ئىسمى بولۇپ، مەنىسى: قوشۇمىسى تۈرۈلگەن، چىرايى تۇتۇلغان؛ تۇتۇق ھاۋا. «ئابباس» ئەسلىدە «ئەبباس» بولسىمۇ، تىل ئادىتىمىزگە ئاساسەن شۇنداق ئېلىندى.
-
ئوغۇل
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 332
، ياقتۇرغانلار: 0
يىگىت، باتۇر
-
پەرھاد
(پەرھات، پەرخات، پەرەھەت، پەرەخەت، فەرھات، فەرھاد) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 333
، ياقتۇرغانلار: 9
بۇ ئىسىم ئايرىم-ئايرىم مەنە بىلدۈرىدىغان بەش ھەرپتىن تۈزۈلگەن بولۇپ، چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقىدا «فرھاد» دەپ يېزىلىدۇ. ئۇنىڭدىكى «ف» پىراقنى، «ر» رەشىكنى، «ھ» ھىجراننى، «ا» ئاھنى، «د» دەردنى بىلدۈرىدۇ. ئەمما كىشىلەر بۇ ئىسىمنى نەۋايىنىڭ «پەرھاد-شېرىن» داستانىدىكى باتۇر ئوبراز
-
ئايتۈنە
(ئايتۇنە، ئايتۇنەم) تىل تەۋەلىكى: ئۇ ئەكۆرۈلۈشى: 334
، ياقتۇرغانلار: 0
«ئايتۈن» گە ئەرەبچە مۇئەننەسلىك ئىپادە «ئە» قوشۇلۇپ، ئۆزلەشتۈرۈلگەن
-
خالى
(خال، خالىجان، خالىم، خالەم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 335
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) ئەركىن، ھۆر، بويتاق، (2) خال، مەڭ، (3) ئەيىبتىن خالىي، (4) بوش، بىكار
-
قۇززات
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 335
، ياقتۇرغانلار: 0
قازىلار
-
ئايتەڭرى
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 337
، ياقتۇرغانلار: 0
تەڭرى: ئىسمى، ئاي: سۈپىتى
-
ئارمان
تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 338
، ياقتۇرغانلار: 10
ئىشتىياق، قىزغىنلىق، ئارزۇ
-
مۇھاپىز
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 338
، ياقتۇرغانلار: 0
رىئايە قىلغۇچى؛ ساقلىغۇچى؛ بانكىر، بانكا باشلىقى
-
ھۆسەيىن
(ھۈسىيىن، يۈسىيىن، ھۈسەن، يۈسۈن، ھۆسەن، ھۆسۈن) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 339
، ياقتۇرغانلار: 0
مەنىسى: ياخشى، گۈزەل، چىرايلىق [بۇ ئىسىم قوشكېزەك تۇغۇلغان جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلىدۇ، ئايرىممۇ قويۇلىدۇ. جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلغاندا كۆپىنچە يەنە بىرىگە «ھەسەن» قويۇلىدۇ. چۈنكى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ نەۋرىلىرى ئىمامھەسەن، ئىمامھۈسەيىنگە تەقلىد قىلىنغان]. ئىزاھات:
-
ئايچولپان
تىل تەۋەلىكى: ئۇ پكۆرۈلۈشى: 339
، ياقتۇرغانلار: 0
چولپان يۇلتۇزىدەك نۇرلۇق قىز
-
ئابا
(ئاباخان، ئاباق، ئابام، ئابىخان، ئابەش، ئابەك، ئاباش) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 340
، ياقتۇرغانلار: 1
دادا، ئاتا، ئاتام (بۇ ئىسىمدا ئاتا ئۇلۇغلانغان). «ئابدۇلۋاھاب، ئابدۇكەرىم» قاتارلىق بىر قانچە ئىسىملارمۇ «ئابا» غا ئۆزگىرىدۇ.
-
ئازاد
(ئازات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 342
، ياقتۇرغانلار: 13
ھۆر، ئەركىن. ئىزاھات: «ئازاد» ئاياللارغىمۇ قويۇلىدۇ.
-
رەھىم
(رېھىم، رايىم، رەيىم، رېخىم، رەخىم، رەخى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 344
، ياقتۇرغانلار: 3
رەھىمدىل، رەھىملىك، شەپقەتلىك، كۆيۈمچان (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى. ئەگەر بۇ ئىسىم «الـ» بىلەن كەلسە، ئاللانىڭ ئىسمىنى كۆرسىتىدۇ. ئىزاھات: «رەھىم» كۆپىنچە «الـ» بىلەن كېلىپ، «ئابدۇ» قوشۇلۇپ، رەھىم-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى دېگەن مەنىدە كېلىدۇ.
-
نىدا
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 344
، ياقتۇرغانلار: 0
ئاۋاز چىقارماق، توۋلىماق، چاقىرماق، تەلەپ قىلماق (بۇ يەردە ئاللاغا نىدا قىلىپ، تەلەپ قىلغاندىن كېيىن تۇغۇلغان پەرزەنت دېگەن مەنىدە كېلىدۇ). ئىزاھات: «نىدا» ئاياللارغىمۇ قويۇلىدۇ.
-
ئارسلان
(ئارسىلان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 346
، ياقتۇرغانلار: 5
يولۋاس بالىسى، شىر
-
رۇزى
(رۇزەم، رۇزىخان، رۇزەك، رۇزىجان، روزى، روزا) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 348
، ياقتۇرغانلار: 89
كۈن، كۈندۈز (بۇ يەردە «رامىزان ئىچىدە تۇغۇلدى» دېگەن مەنىدە كېلىدۇ)
-
ئابدۇرەھمان
(ئابدۇراخمان، ئابدىراخمان، ئابدىرەخىم، ئابدىرامان، رامان، رەخمان، رەخىم، رەخىمجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 349
، ياقتۇرغانلار: 47
مېھىر-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى. ئەسلىيسى «ئابدۇررەھمان». «ئابدۇرەھمان» بىلەن «ئابدۇرەھىم» نىڭ بەزى ئۆزگىرىشلىرى ئوخشىشىپ قالىدۇ.
-
باھادىر
(باتۇر، باتۇ، باتۇش) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 349
، ياقتۇرغانلار: 5
قورقماس، يۈرەكلىك. ئەسلىيسى «بەھادىر، بەھادىرخان، بەھائىددىن».
-
يۇلغۇن
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 350
، ياقتۇرغانلار: 0
بوران ۋە قۇرغاقچىلىققا چىداملىق بىر خىل ياۋا ئۆسۈملۈك نامى
-
مىسكىن
(مىسكىنجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 351
، ياقتۇرغانلار: 0
تىنچ، شۇك، جىمجىت، غەمكىن
-
ئابدۇسالام
(ئابدىسالام، ئابسالام، سالام) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 352
، ياقتۇرغانلار: 0
سالامەتلىكنى بەرگۈچى ئاللانىڭ بەندىسى
-
ئېھسان
(ئېھسانجان، ئىكسان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 354
، ياقتۇرغانلار: 0
ياخشىلىق، ياخشى سۈپەت، ياخشى ئەخلاق، ياخشى نىيەت، سەدىقە، ياخشى ئەمەل
-
ئايتىللا
(ئايتىللاخان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 355
، ياقتۇرغانلار: 0
تىللادەك ئېسىل، قىممەتلىك قىز. ئەسكەرتىش: «ئايتىللا» بولسا «ئايەتۇللا» دىنمۇ ئۆزگىرىدۇ ۋە ئاياللارغا قويۇلىدۇ.
-
تۈرك
(تۈرۈك) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 361
، ياقتۇرغانلار: 1
مىللەت نامى (بۇ يەردە «تۈرك مىللىتىدىن بولغان ئوغۇل» دېگەن مەنە ئىپادە قىلىنىدۇ)