كىشى ئىسىملىرى
-
خوجا
(خوجام، غوجا، غوجام، غوجى، خوجاش، غوجەش، خوجاق، غوجاش، غوجاق، غوجەك،غوجەم) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 296
، ياقتۇرغانلار: 0
ئۇستاز، خوجايىن؛ ئىگە. ئىزاھات: «خوجا» ئەسلىدە «خۇاجە، خاجە، خوجە» دېيىلسىمۇ، ئادەت بويىچە «خوجا» دەپ ئېلىندى. ئۇ مەنە جەھەتتىن «ئۇستاز، خوجايىن، ئىگە» دېگەنلىك بولۇپ، بەزىدە كۆچمە مەنىسى بولغان «ئىگەم، ئاللا» كۆزدە تۇتۇلىدۇ. بولۇپمۇ كىشى ئىسىملىرىدا تېخىمۇ شۇنداق. مەسىلە
-
ئېھسان
(ئېھسانجان، ئىكسان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 295
، ياقتۇرغانلار: 0
ياخشىلىق، ياخشى سۈپەت، ياخشى ئەخلاق، ياخشى نىيەت، سەدىقە، ياخشى ئەمەل
-
رۇزى
(رۇزەم، رۇزىخان، رۇزەك، رۇزىجان، روزى، روزا) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 294
، ياقتۇرغانلار: 89
كۈن، كۈندۈز (بۇ يەردە «رامىزان ئىچىدە تۇغۇلدى» دېگەن مەنىدە كېلىدۇ)
-
باھادىر
(باتۇر، باتۇ، باتۇش) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 292
، ياقتۇرغانلار: 4
قورقماس، يۈرەكلىك. ئەسلىيسى «بەھادىر، بەھادىرخان، بەھائىددىن».
-
ئايچولپان
تىل تەۋەلىكى: ئۇ پكۆرۈلۈشى: 292
، ياقتۇرغانلار: 0
چولپان يۇلتۇزىدەك نۇرلۇق قىز
-
ئارسلان
(ئارسىلان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 288
، ياقتۇرغانلار: 5
يولۋاس بالىسى، شىر
-
ئابدۇلئەھەد
(ئابدۇلئەھەت، ئابدۇلئەخەت، ئابدىلئەخەت، ئابلەخەت، ئابلەھەت، ئابلاھەت، ئابلەت، ئابلەم، ئاۋلەت، ئاۋلەتجان، ئەخەت، ئەھەت، ئەخەم، ئەخىنىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 287
، ياقتۇرغانلار: 5
بىر ئاللانىڭ بەندىسى
-
ئابا
(ئاباخان، ئاباق، ئابام، ئابىخان، ئابەش، ئابەك، ئاباش) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 286
، ياقتۇرغانلار: 1
دادا، ئاتا، ئاتام (بۇ ئىسىمدا ئاتا ئۇلۇغلانغان). «ئابدۇلۋاھاب، ئابدۇكەرىم» قاتارلىق بىر قانچە ئىسىملارمۇ «ئابا» غا ئۆزگىرىدۇ.
-
ئابدۇرەھمان
(ئابدۇراخمان، ئابدىراخمان، ئابدىرەخىم، ئابدىرامان، رامان، رەخمان، رەخىم، رەخىمجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 286
، ياقتۇرغانلار: 47
مېھىر-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى. ئەسلىيسى «ئابدۇررەھمان». «ئابدۇرەھمان» بىلەن «ئابدۇرەھىم» نىڭ بەزى ئۆزگىرىشلىرى ئوخشىشىپ قالىدۇ.
-
رەھىم
(رېھىم، رايىم، رەيىم، رېخىم، رەخىم، رەخى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 286
، ياقتۇرغانلار: 3
رەھىمدىل، رەھىملىك، شەپقەتلىك، كۆيۈمچان (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى. ئەگەر بۇ ئىسىم «الـ» بىلەن كەلسە، ئاللانىڭ ئىسمىنى كۆرسىتىدۇ. ئىزاھات: «رەھىم» كۆپىنچە «الـ» بىلەن كېلىپ، «ئابدۇ» قوشۇلۇپ، رەھىم-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى دېگەن مەنىدە كېلىدۇ.
-
ئابدۇسالام
(ئابدىسالام، ئابسالام، سالام) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 286
، ياقتۇرغانلار: 0
سالامەتلىكنى بەرگۈچى ئاللانىڭ بەندىسى
-
يۇلغۇن
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 286
، ياقتۇرغانلار: 0
بوران ۋە قۇرغاقچىلىققا چىداملىق بىر خىل ياۋا ئۆسۈملۈك نامى
-
تۇيغۇن
(تايغۇن، تۇيغۇنجان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 284
، ياقتۇرغانلار: 0
ھوشيار، زېرەك
-
ئايتۈنە
(ئايتۇنە، ئايتۇنەم) تىل تەۋەلىكى: ئۇ ئەكۆرۈلۈشى: 278
، ياقتۇرغانلار: 0
«ئايتۈن» گە ئەرەبچە مۇئەننەسلىك ئىپادە «ئە» قوشۇلۇپ، ئۆزلەشتۈرۈلگەن
-
ئالىم
(ئالىمجان، غالىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 276
، ياقتۇرغانلار: 3
ئىلىم ئىگىسى، بىلىمدار، ئەدىب (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
ئازاد
(ئازات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 275
، ياقتۇرغانلار: 13
ھۆر، ئەركىن. ئىزاھات: «ئازاد» ئاياللارغىمۇ قويۇلىدۇ.
-
خالى
(خال، خالىجان، خالىم، خالەم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 275
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) ئەركىن، ھۆر، بويتاق، (2) خال، مەڭ، (3) ئەيىبتىن خالىي، (4) بوش، بىكار
-
پەرھاد
(پەرھات، پەرخات، پەرەھەت، پەرەخەت، فەرھات، فەرھاد) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 274
، ياقتۇرغانلار: 7
بۇ ئىسىم ئايرىم-ئايرىم مەنە بىلدۈرىدىغان بەش ھەرپتىن تۈزۈلگەن بولۇپ، چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقىدا «فرھاد» دەپ يېزىلىدۇ. ئۇنىڭدىكى «ف» پىراقنى، «ر» رەشىكنى، «ھ» ھىجراننى، «ا» ئاھنى، «د» دەردنى بىلدۈرىدۇ. ئەمما كىشىلەر بۇ ئىسىمنى نەۋايىنىڭ «پەرھاد-شېرىن» داستانىدىكى باتۇر ئوبراز
-
غەيرەت
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 274
، ياقتۇرغانلار: 1
قىزغىنلىق، ئىپتىخار، غۇرۇر
-
ئارمان
تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 271
، ياقتۇرغانلار: 10
ئىشتىياق، قىزغىنلىق، ئارزۇ
-
قۇززات
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 271
، ياقتۇرغانلار: 0
قازىلار
-
بۇرھان
(بورھان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 270
، ياقتۇرغانلار: 3
ئىسپات، ھۆججەت، پاكىت (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى)
-
پۇزۇلى
(فۇزۇلى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 266
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) دائىم بىر ئىشنى سوراپ تۇرغۇچى، (2) شەپقەت، ياخشىلىق قىلغۇچى
-
مۇھاپىز
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 266
، ياقتۇرغانلار: 0
رىئايە قىلغۇچى؛ ساقلىغۇچى؛ بانكىر، بانكا باشلىقى
-
ۋاھاب
(ۋاھاپ، ۋاخاپ) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 266
، ياقتۇرغانلار: 0
بەك سېخىي (ئاللانىڭ ئىسىملىرىدىن بىرى). ئەسلىيسى «ۋەھھاب».
-
ئەختەم
(ئەھەد، ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 265
، ياقتۇرغانلار: 12
(1) ئاخىرقى بالا، كەنجى ئوغۇل؛ (2) «ئەھەد» نىڭ ئەركىلەتمە شەكلى. مەسىلەن، «ئەھەت، ئەخەت، ئەخىتىم، ئەختەم» دېگەندەك؛ (3) مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلرىدىن بىر بولۇپ، مەنىسى: ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبەر
-
ئارزۇ
(ئارزۇگۈل، ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان، ھازىگۈل) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 263
، ياقتۇرغانلار: 7
(1) ئۈمىد، قىزغىنلىق، (2) ئارزۇلۇق قىز (ئازىلىق قىز). ئىزاھات: «ئارزۇ» نىڭ يەنە: «ئارزۇخان، ئارزۇقىز، ئازىم، ئازى، ئازىخان، ئازىگۈل، ئازىقىز، ھازى، ھازىخان» قاتارلىق ئۆزگىرىشلىرى بار. يۇقىرىقىلارنىڭ ئىچىدە «ئازى، ھازى» ئەرلەرگە قويۇلىدۇ، بۇ چاغدا ئۇنىڭ مەنىسى «ئازىلىق ئوغ
-
ئالتاي
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 262
، ياقتۇرغانلار: 21
پارلاق، مەدەن كۆپ، ئوچۇق كۆزگە تاشلىنىدىغان. ئالتاي تېغى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى رايونلارنى كۆرسىتىدۇ.
-
ئايتەڭرى
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 261
، ياقتۇرغانلار: 0
تەڭرى: ئىسمى، ئاي: سۈپىتى
-
غەزەل
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 261
، ياقتۇرغانلار: 0
ناخشا، لىرىك ھېسسىيات