كىشى ئىسىملىرى
-
خوجا
(خوجام، غوجا، غوجام، غوجى، خوجاش، غوجەش، خوجاق، غوجاش، غوجاق، غوجەك،غوجەم) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 368
، ياقتۇرغانلار: 0
ئۇستاز، خوجايىن؛ ئىگە. ئىزاھات: «خوجا» ئەسلىدە «خۇاجە، خاجە، خوجە» دېيىلسىمۇ، ئادەت بويىچە «خوجا» دەپ ئېلىندى. ئۇ مەنە جەھەتتىن «ئۇستاز، خوجايىن، ئىگە» دېگەنلىك بولۇپ، بەزىدە كۆچمە مەنىسى بولغان «ئىگەم، ئاللا» كۆزدە تۇتۇلىدۇ. بولۇپمۇ كىشى ئىسىملىرىدا تېخىمۇ شۇنداق. مەسىلە
-
ئايتۈن
(ئايتۇن، ئايتۇنخان، ئايتۇنقىز، ئايتۇنگۈل) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 368
، ياقتۇرغانلار: 0
تۈندىكى ئاي
-
غەيرەت
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 366
، ياقتۇرغانلار: 1
قىزغىنلىق، ئىپتىخار، غۇرۇر
-
ئابدۇلئەھەد
(ئابدۇلئەھەت، ئابدۇلئەخەت، ئابدىلئەخەت، ئابلەخەت، ئابلەھەت، ئابلاھەت، ئابلەت، ئابلەم، ئاۋلەت، ئاۋلەتجان، ئەخەت، ئەھەت، ئەخەم، ئەخىنىم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 363
، ياقتۇرغانلار: 5
بىر ئاللانىڭ بەندىسى
-
تۈرك
(تۈرۈك) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 360
، ياقتۇرغانلار: 1
مىللەت نامى (بۇ يەردە «تۈرك مىللىتىدىن بولغان ئوغۇل» دېگەن مەنە ئىپادە قىلىنىدۇ)
-
ئېھسان
(ئېھسانجان، ئىكسان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 354
، ياقتۇرغانلار: 0
ياخشىلىق، ياخشى سۈپەت، ياخشى ئەخلاق، ياخشى نىيەت، سەدىقە، ياخشى ئەمەل
-
ئايتىللا
(ئايتىللاخان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 354
، ياقتۇرغانلار: 0
تىللادەك ئېسىل، قىممەتلىك قىز. ئەسكەرتىش: «ئايتىللا» بولسا «ئايەتۇللا» دىنمۇ ئۆزگىرىدۇ ۋە ئاياللارغا قويۇلىدۇ.
-
ئابدۇسالام
(ئابدىسالام، ئابسالام، سالام) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 351
، ياقتۇرغانلار: 0
سالامەتلىكنى بەرگۈچى ئاللانىڭ بەندىسى
-
مىسكىن
(مىسكىنجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 350
، ياقتۇرغانلار: 0
تىنچ، شۇك، جىمجىت، غەمكىن
-
ئابدۇرەھمان
(ئابدۇراخمان، ئابدىراخمان، ئابدىرەخىم، ئابدىرامان، رامان، رەخمان، رەخىم، رەخىمجان) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 349
، ياقتۇرغانلار: 47
مېھىر-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى. ئەسلىيسى «ئابدۇررەھمان». «ئابدۇرەھمان» بىلەن «ئابدۇرەھىم» نىڭ بەزى ئۆزگىرىشلىرى ئوخشىشىپ قالىدۇ.
-
باھادىر
(باتۇر، باتۇ، باتۇش) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 349
، ياقتۇرغانلار: 5
قورقماس، يۈرەكلىك. ئەسلىيسى «بەھادىر، بەھادىرخان، بەھائىددىن».
-
يۇلغۇن
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 349
، ياقتۇرغانلار: 0
بوران ۋە قۇرغاقچىلىققا چىداملىق بىر خىل ياۋا ئۆسۈملۈك نامى
-
رۇزى
(رۇزەم، رۇزىخان، رۇزەك، رۇزىجان، روزى، روزا) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 348
، ياقتۇرغانلار: 89
كۈن، كۈندۈز (بۇ يەردە «رامىزان ئىچىدە تۇغۇلدى» دېگەن مەنىدە كېلىدۇ)
-
نىدا
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 344
، ياقتۇرغانلار: 0
ئاۋاز چىقارماق، توۋلىماق، چاقىرماق، تەلەپ قىلماق (بۇ يەردە ئاللاغا نىدا قىلىپ، تەلەپ قىلغاندىن كېيىن تۇغۇلغان پەرزەنت دېگەن مەنىدە كېلىدۇ). ئىزاھات: «نىدا» ئاياللارغىمۇ قويۇلىدۇ.
-
ئارسلان
(ئارسىلان) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 343
، ياقتۇرغانلار: 5
يولۋاس بالىسى، شىر
-
رەھىم
(رېھىم، رايىم، رەيىم، رېخىم، رەخىم، رەخى) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 343
، ياقتۇرغانلار: 3
رەھىمدىل، رەھىملىك، شەپقەتلىك، كۆيۈمچان (مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈپەتلىرىدىن بىرى. ئەگەر بۇ ئىسىم «الـ» بىلەن كەلسە، ئاللانىڭ ئىسمىنى كۆرسىتىدۇ. ئىزاھات: «رەھىم» كۆپىنچە «الـ» بىلەن كېلىپ، «ئابدۇ» قوشۇلۇپ، رەھىم-شەپقەتلىك ئاللانىڭ بەندىسى دېگەن مەنىدە كېلىدۇ.
-
ئازاد
(ئازات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 342
، ياقتۇرغانلار: 13
ھۆر، ئەركىن. ئىزاھات: «ئازاد» ئاياللارغىمۇ قويۇلىدۇ.
-
ئابا
(ئاباخان، ئاباق، ئابام، ئابىخان، ئابەش، ئابەك، ئاباش) تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 340
، ياقتۇرغانلار: 1
دادا، ئاتا، ئاتام (بۇ ئىسىمدا ئاتا ئۇلۇغلانغان). «ئابدۇلۋاھاب، ئابدۇكەرىم» قاتارلىق بىر قانچە ئىسىملارمۇ «ئابا» غا ئۆزگىرىدۇ.
-
ھۆسەيىن
(ھۈسىيىن، يۈسىيىن، ھۈسەن، يۈسۈن، ھۆسەن، ھۆسۈن) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 339
، ياقتۇرغانلار: 0
مەنىسى: ياخشى، گۈزەل، چىرايلىق [بۇ ئىسىم قوشكېزەك تۇغۇلغان جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلىدۇ، ئايرىممۇ قويۇلىدۇ. جۈپ ئوغۇلنىڭ بىرىگە قويۇلغاندا كۆپىنچە يەنە بىرىگە «ھەسەن» قويۇلىدۇ. چۈنكى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ نەۋرىلىرى ئىمامھەسەن، ئىمامھۈسەيىنگە تەقلىد قىلىنغان]. ئىزاھات:
-
ئايچولپان
تىل تەۋەلىكى: ئۇ پكۆرۈلۈشى: 339
، ياقتۇرغانلار: 0
چولپان يۇلتۇزىدەك نۇرلۇق قىز
-
ئارمان
تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 338
، ياقتۇرغانلار: 10
ئىشتىياق، قىزغىنلىق، ئارزۇ
-
مۇھاپىز
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 337
، ياقتۇرغانلار: 0
رىئايە قىلغۇچى؛ ساقلىغۇچى؛ بانكىر، بانكا باشلىقى
-
ئايتەڭرى
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 336
، ياقتۇرغانلار: 0
تەڭرى: ئىسمى، ئاي: سۈپىتى
-
خالى
(خال، خالىجان، خالىم، خالەم) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 334
، ياقتۇرغانلار: 0
(1) ئەركىن، ھۆر، بويتاق، (2) خال، مەڭ، (3) ئەيىبتىن خالىي، (4) بوش، بىكار
-
قۇززات
تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 334
، ياقتۇرغانلار: 0
قازىلار
-
ئايتۈنە
(ئايتۇنە، ئايتۇنەم) تىل تەۋەلىكى: ئۇ ئەكۆرۈلۈشى: 333
، ياقتۇرغانلار: 0
«ئايتۈن» گە ئەرەبچە مۇئەننەسلىك ئىپادە «ئە» قوشۇلۇپ، ئۆزلەشتۈرۈلگەن
-
پەرھاد
(پەرھات، پەرخات، پەرەھەت، پەرەخەت، فەرھات، فەرھاد) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 332
، ياقتۇرغانلار: 9
بۇ ئىسىم ئايرىم-ئايرىم مەنە بىلدۈرىدىغان بەش ھەرپتىن تۈزۈلگەن بولۇپ، چاغاتاي ئۇيغۇر يېزىقىدا «فرھاد» دەپ يېزىلىدۇ. ئۇنىڭدىكى «ف» پىراقنى، «ر» رەشىكنى، «ھ» ھىجراننى، «ا» ئاھنى، «د» دەردنى بىلدۈرىدۇ. ئەمما كىشىلەر بۇ ئىسىمنى نەۋايىنىڭ «پەرھاد-شېرىن» داستانىدىكى باتۇر ئوبراز
-
ئابباس
(ئاباس) تىل تەۋەلىكى: ئەكۆرۈلۈشى: 331
، ياقتۇرغانلار: 0
بۇ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تاغىسىنىڭ ئىسمى بولۇپ، مەنىسى: قوشۇمىسى تۈرۈلگەن، چىرايى تۇتۇلغان؛ تۇتۇق ھاۋا. «ئابباس» ئەسلىدە «ئەبباس» بولسىمۇ، تىل ئادىتىمىزگە ئاساسەن شۇنداق ئېلىندى.
-
ئوغۇل
تىل تەۋەلىكى: ئۇكۆرۈلۈشى: 331
، ياقتۇرغانلار: 0
يىگىت، باتۇر
-
شەمشاد
(شەمشات) تىل تەۋەلىكى: پكۆرۈلۈشى: 329
، ياقتۇرغانلار: 0
تۈز ئۆسىدىغان بىر خىل دەرەخ